Samenwonen, een eeuwige auditie - macht en rechtvaardigheid - The Voice - schaamte en taboe

Terwijl onze pers uithaalt naar mannen die, onder de noemer van machtsverhoudingen, grensoverschrijdend gedrag hebben vertoond, wil ik jullie tijd benutten door te reflecteren en de vraag te stellen: is er onderliggend in onze samenleving iets mis? En hoe gaan we vreugdevol voorwaarts in een tijd waarin zovelen crisis ervaren.

De duivel verleidt vooraf en beschuldigt achteraf, God waarschuwt vooraf en vergeeft nadien 

In onze berichtgeving is er veel aandacht voor vrouwen die nare ervaringen hebben meegemaakt in een wereld waar mannen in machtsposities stonden. Mensen, vooral vrouwen, laten weten wat voor ellende zich afspeelt hier en daar. Vervolgens, zo werkt het scherm waar we allemaal naar kijken, ontstaat een dynamiek van oordelen en veroordelen. Er is ook een addertje onder het gras waar de samenleving, of beter gezegd, individuen kunnen gaan lijden. 

Het scherm toont namelijk een patroon waarin mannen (en vrouwen) niet vertrouwd kunnen worden, waardoor men bij voorbaat achterdocht naar het andere geslacht voedt. Want wat we zien is dit: vrouwen klagen mannen aan en mannen krijgen het karakter toegeschreven van zielloze jagers. En vrouwen zetten achteraf een mes in je rug. Het is goed dat de ellende een erkend wordt, maar is er ook iets jammer? Ja. Want dit komt de harmonie die tussen mannen en vrouwen kan bestaan niet ten goede. 

Wie 'de religie van het scherm' volgt, daarmee bedoel ik: wie zich laat leiden door wat op tv gebeurt, gaat mee in de nieuwe massa hysterie, discussies en patronen. Soms in groepjes, soms een op een. Het is een nieuwe dynamiek waarin de daders de persona non grata worden. Kijk maar naar de boycot. 

De hamvraag

Wie gaat zeggen wat de grens is? Wie gaat zeggen wanneer de machtspositie in werking treed?  Welk gedrag is geoorloofd? Kennelijk was het jarenlang, in bijvoorbeeld de televisiewereld, vrij gewoon dat men 'losse handen' had. Weet jij wie het gaat zeggen wat de richtlijnen zijn? Want ik weet wel wie al lang met ons deelde wat wel of niet normaal is. De Kerk. Deze heeft dat eeuwenlang gedaan tot op de dag van vandaag. Maar wordt deze stem op waarde geschat? 

In de jaren zestig wist men het wel beter en begon de afbraak van de kerkgang in Europa en daarmee gepaard werd men extreem permissief naar seksuele losbandigheid. Het leek een bevrijding, maar op heel veel manieren komt men, zo blijkt ook hier, van die tijd terug. In werkelijkheid gaf men zich over aan nieuwe machten, die onder de vlag van vrijheid, nieuwe ketens wikkelden.

Weer een nieuw patroon: er was een connectie tussen de voorbehoedsmiddelen industrie en de seksuele voorlichting. Pas na de overwegend technocratische benadering van seksuele voorlichting op school, waarin men zich vooral richtte op voorbehoedsmiddelen als het antwoord op alles wat met seks te maken had (natuurlijk werden de boeken ook gestuurd door de anticonceptie industrie) ontstond vanuit 'het volk', door alle problemen die lokaal ontstonden, ook op geheel natuurlijke wijze een verlangen naar naar gezonde menselijke relaties en de juiste plaats voor menselijke seksualiteit. 

Een groot deel van de samenleving voelde zich initieel heel goed en vrij over de seksuele revolutie. Bij veel jongeren leeft nog steeds de gedachte dat je je mannelijkheid en vrouwelijkheid bereikt door je maagdelijkheid te verliezen. Maar elk decennium volgend op de revolutie kwam men links of rechtsom terug van wat initieel werd toegejuicht. Ook de monopolie op seksuele voorlichting van de Rugers stichting wordt lang en breed ingehaald door andere voorlichtingsorganisaties. Door de grotere transparantie in onze tijd is het duidelijk geworden dat de revolutie in de jaren zestig een hele hoop onvrede met zich meebracht in haar kielzog, soa's, bindingsangst, echtscheidingen, grensoverschrijdend gedrag, gebrokenheid, abortussen, enz. De ideeën van jaren zestig revolutie brokkelden nog nooit zo snel af als nu. 

Voor velen gebeurt dat helaas pas achteraf, door schandalen en door massa's die er, vaak in stilte, onder hebben geleden. In de kerk, in de scholen, in de zorg, overal. Een stilte, omdat het onderwerp lastig is maar: nog een patroon, ook omdat men in de revolutie geloofde in onafhankelijkheid en vrijheid, en daarmee je trots op jou keuzes in je leven. En als het jou keuzes zijn en je hebt een foute keuze gemaakt, dan blijft er schaamte over. Ze zijn taboe, want...we geloven in vrijheid en onafhankelijkheid. Ja. het nieuwe ideaal liet mensen vaak met schaamte achter, ook als ze het idee kregen dat de nieuwe trend niet het walhalla was. Pride is vernietigend.

De hamvraag? Kunnen we, behalve de media en kunst- en cultuur wereld, niet de hele samenleving een gezonde richting geven? Of blijven we achteraf oordelen en veroordelen? Ontstaat de grens omdat een groepje opstaat die vindt dat er een nieuwe grens moet komen? Of kunnen we ook vooraf iets zeggen, juist op de plek waar wij participeren in de samenleving? 

Opnieuw kwetsbaar

Bedenk wel dat als je vooraf een idee hebt, je iets gelooft over wat goed is, het belangrijk is om je voor dat idee in te spannen en anderen te leren inzien wat goed is. Je bent dan, net als wat mensen die in God geloven kwetsbaar, omdat de massa weleens anders zou kunnen denken dan jij. Je kan tegen schaamte aanlopen en moeilijkheden die veel vrouwen (en mannen) tientallen jaren ervoeren waardoor ze in hun sociale omgeving weinig aan nieuwe normen en waarden konden introduceren. Het vraagt moed en geloof om dat op lokaal niveau aan te pakken, in je eigen omgeving, in plaats van via een programma als Boos. 

Bovenal echter, vraagt het in ieder van ons een besef van rechtvaardigheid. Want macht is niet slecht, macht is niet goed, macht is een feit van het leven, van alles wat er enigszins is. Terwijl rechtvaardigheid gaat over macht toekennen aan het goede. Rechtvaardigheid helpt ons vooruit te kijken wat we wel of niet moeten doen. 

Een zaak van aanbidding

Eeuwenlang gaf de Kerk aan wat het eindelijke plan voor de mens is, de nieuwste inzichten hierover werden verschaft door de H. Johannes Paulus II door zijn Theologie van het Lichaam, nu razend populair in de Amerika (Youtube bv: Jason Evert en Christopher West). In tegenstelling tot wat je in  populaire mythes hoort heeft de Kerk het menszijn met onze seksualiteit niet tot in de letter vastgelegd, maar Jezus leerde wel dat seks thuishoort in het huwelijk, om maar eens ergens te beginnen. Het is goed voor man en vrouw. Hoe kan het dan toch slecht zijn? 

Dit gebeurt wanneer mannen en vrouwen leven alsof er geen regels zijn, en dan te beschuldigen als we denken dat er sprake is van een overtreding. Mensen kunnen dus denken dat ze goed bezig zijn door seks te hebben buiten een huwelijk, ze gebruiken iets goeds, maar op een slechte manier. Het typisch want over de duivel wordt gezegd dat hij God slechts op slappe wijze kan imiteren. Zolang ze Jezus niet volgen, blijft het slecht, dat blijkt zelfs bij de niet gelovigen, namelijk uit de nieuwsberichten over grensoverschrijdend gedrag. Het is goed dat er aandacht is voor immoreel gedrag. Het droevige is: het lijkt te gaan om zorg voor vrouwen, maar wat men in wezen schept is een dynamiek van tirannie waarin men een kloof hakt in het vertrouwen dat kan bestaan tussen mannen en vrouwen, terwijl dat vertrouwen zo belangrijk is om het goede te beleven. Om alles heel te maken. Gebrokenheid wordt uitvergroot en veranderd in... nog meer gebrokenheid. De competitie tussen de geslachten wordt aangewakkerd, in plaats harmonieuze integratie aangemoedigd. Een interessante vraag is hoe dit door galmt in de toekomst.

Maar nu terug naar aanbidding. Aanbidding gaat over waar jij je op richt en hoe jij je je daaraan overgeeft. Misschien heb je gehoord van mensen die hun ziel verkopen aan de duivel? Als je jezelf met hart en ziel overgeeft voor een bepaalde carrière kun je er van uitgaan dat je op het pad zit van afgoderij en teleurstelling, de verkoop dus van je ziel aan iets anders dan God. Dit is iets een wezenlijk onderdeel van geloven waardoor gelovigen hier vaak een zesde zintuig voor hebben. 

Zaak van het hart, in plaats van zaak van macht

Wat vooral opvallend is, is de gebrokenheid van de vrouwen en mannen die betrokken waren bij deze situaties. Situaties die overigens in onze hele sociale milieu voorkomen. Bij wijze van spreken, bij de eerste de beste kroeg om de hoek. 

Ik sprak al over patronen. Een typisch gevolg is dat men spreekt over en gelooft in jongens als players en meisjes die 'echt makkelijk' zijn. Het antwoord op onze identiteit ligt echter niet in deze karikaturen van ons mannen en vrouwen. Ook al zien we het om ons heen toch gebeuren, we moeten het niet als antwoord gebruiken op wie we zijn. Wie daar goed op in gaat is Jason Evert, in zijn boek "Pure Manhood" citeert hij: "Totdat een man weet dat hij een man is, zal hij proberen te bewijzen dat hij er een is."

Gaat het hier werkelijk om macht of eerder om rechtvaardigheid waar we allemaal te weinig aandacht aan hebben besteed? Houden wij slechte media kanalen in stand door ons kijkgedrag? Zijn we actief in onze invloed uitoefenen om bepaalde programma's op tv, wellicht reclames, of vreemde schoolboeken tegen te houden? Hoe beter wij strijden en hoe meer oog voor wantoestanden in onze vrienden en werkkring, hoe minder slachtoffers er zullen zijn en hoe meer harmonie. Daar begint het avontuur van leven, in ieder menselijke hart vind een strijd plaats tussen liefde en lust, we mogen niet vermoeid raken of teleurgesteld waardoor de liefde niet meer meedoet. Het is een zaak van aanbidding, een zaak van geloof, en van waarheid. Weg met de leugen.

Tot slot de laatste patroon die ik met jullie deel, omdat ik vooruit wil kijken en een wereld van liefde zoek. Laten we gezond kritisch zijn: is de sociale acceptatie van samenwonen niet een symptoom van een wereld van gebrokenheid en compromissen? Willen de meeste vrouwen wel trouwen, maar zijn het de mannen die de stap niet durven of willen zetten? Is dat dan omdat mannen de macht hebben? Of is het ingewikkelder dan dat, omdat mannen niet vinden in vrouwen wat ze werkelijk zoeken. Hoe winnen we elkaars harten? Wat is het dat mensen kiezen voor de schoonheid van trouw in plaats van een leven in compromis en lauwheid? Een leven van compromissen waarin de relatie een eeuwige auditie blijft.