Het privilege voor de gedoopte

Veel christenen benadrukken voortdurend hun solidariteit met de rest van de wereld door te beweren dat "we allemaal kinderen van God zijn". Maar de Kerk leert dat 'tussen de gedoopten een ware gelijkheid bestaat in hun waardigheid als kinderen van God' *.

In de bijbel valt te lezen dat Jezus wordt gedoopt door de heilige Johannes de Doper. De passage vestigt onze aandacht op het doel en de betekenis van de doop. En dat is wat centraal staat in dit artikel.

Ter adoptie

Zoals adoptie ouders officiële documenten tekenen om een adoptie kind te krijgen, zo is het doopsel de akte (de daad) waarin God de 'verweesde mens' opneemt als zijn eigen kind. Zijn Vaderschap is dus een cadeau voor die mens. Mensen kunnen dat cadeau aannemen. Christenen worden kinderen van God door adoptie. Door het doopsel wordt dat kindschap een feit, omdat God het zo heeft gewild. Het is misschien vreemd om zo te schrijven in een tijd waarin we voor onszelf leren denken en voelen, maar bepaalde dingen zijn waar, ook al voel je het niet of weet je het niet. 

In de bijbel wordt op meerdere plaatsen over ons kindschap geschreven, bijvoorbeeld in Efeziërs 1, maar ook in Galaten 4. Daarin staat:

Maar toen de volheid van de tijd kwam stuurde God zijn Zoon, geboren uit een vrouw, onderworpen aan de wet. Opdat Hij hen die onder de wet waren zou verlossen en opdat wij de aanneming (adoptie) tot zonen zouden ontvangen. En omdat jullie zonen zijn, heeft God de Geest van zijn Zoon in jullie harten gezonden, die roept: Abba, Vader! Daarom zijt gij nu geen dienaar meer, maar een zoon. En als een zoon, een erfgenaam van God door Christus (Gal 4: 4-7).

Deze passage laat zien dat mensen geen 'zonen' zijn op grond van het menselijke zijn, want bij de geboorte is de mens 'onder de wet', nog steeds in afwachting van verlossing. De mens is dan Gods schepsel en dienaar, maar uitdrukkelijk niet zijn kind. Pas nadat iemand formeel in Gods gezin is opgenomen, kan hij zeggen dat hij Zijn kind is. Het doopsel maakt christenen dus onderdeel van een nieuwe familie. 

Winst behalen

Er is dus iets grondig mis met de visie dat iedereen 'kind van God is'. Je kan dit zien als de christelijke versie van mensen die zeggen dat 'alle mensen broeders zijn'. Of misschien willen ze gewoon benadrukken dat God van iedereen houdt en dat elk leven kostbaar is. Het klopt dat de Kerk leert dat alle mensen zijn gemaakt naar Gods beeld en dat de genade van Christus voor iedereen beschikbaar is. Toch zijn we niet allemaal kinderen van God.

Volgens de Kerkelijke leer en Traditie wordt de mens door het proces van de doop (adoptie)kind van God. De doop is de deur naar het bovennatuurlijk en christelijk leven. Het is de manier waarop jij in Gods gezin worden geënt, zoals een tak op een boom. Wanneer je gedoopt wordt, zo leert de Kerk, ben je bevrijd van de straf (maar niet van de restwerking) behorend bij de erfzonde. Gedoopten worden niet langer veroordeeld volgens de wet, maar ze worden kruisdragers en krijgen aandeel in het Koninkrijk van Christus.

Ben ik dan tweederangs-mens?

Voor moderne oren lijkt het gemeen dat sommige mensen geen 'kinderen van God' zijn. Alsof christenen de ongedoopten in de tweederangs-menselijkheid willen werpen en zichzelf verheerlijken over hun speciale relatie met God. Maar niemand hoeft zich beledigd te voelen, want iedereen is uitgenodigd om Gods kind te worden. Het is ten eerste gratis en (in eerste instantie) pijnloos.

Mocht je dus gedoopt willen worden dan kan je de eerste stap zetten door de RK Kerk in de buurt te bellen voor een gesprek hierover. 

Overigens bestaat het 'eersterangs-menszijn' er in dat God niemand anders dan zijn Zoon Jezus in de gedoopte wil zien. De mens is niet per se beter, maar God is goed. Om die reden dragen gedoopten iets ongekend waardevol met zich mee en hebben ze de verantwoordelijkheid om als goede christen te leven. 

Je kan je voorstellen dat er veel katholieken zijn die schromen om (uit zichzelf) zo'n wezenlijk onderwerp te bespreken met niet gedoopten. Hier duidelijk over zijn kan namelijk frictie veroorzaken en het is confronterend, maar ongelovigen blijven in het duister als niemand ze informeert waardoor ze hun kans op de hemel verliezen. 

Trends in de Kerk

Er zijn veel ouders die maanden of zelfs jaren wachten om hun kinderen te laten dopen. De vraag is of gelovigen zoiets essentieels zolang uit zouden moeten stellen, het gaat immers om de verlossing van hun kind waar ze zelf verantwoordelijkheid voor kunnen nemen. Natuurlijk zijn er menselijkerwijze veel redenen te verzinnen om het uit te stellen, maar men moet bedenken dat een sacrament er echt toe doet, in tegenstelling tot de gezelligheid en de foto's die vaak na het doopsel volgen. 

Een christen leeft op een spanningsveld. Ze moeten dan ook voorzichtig zijn om niet te vervallen in het leven vanuit harde verplichtingen. Want het leven en de keuzes die mensen moeten maken komen vaak met een prijs, daar is begrip en geduld voor nodig. Vooral bij volwassen bekeringen kan dit een hoge en persoonlijke prijs zijn: waar de een moet vrezen voor de dood, kan de ander alle sociale relaties verliezen. 

Echte naastenliefde

Voor een christen betekent ware compassie dat de Verlossing voorrang krijgt over de wereldse troost. Dit is waar de kwestie van het lidmaatschap van Gods gezin zo cruciaal wordt. 

Veel mensen zijn erg goed in 'het zich verlekkeren' in de schoonheid van katholieke filosofie, kunst, literatuur, enz. zonder het sacramentele leven van de Kerk binnen te gaan. Op vrijwel alle fronten is het een rijke en glorieuze traditie, met voldoende 'voedsel' voor de gecultiveerde geest om van te genieten. Dit alles kan echter niet vergeleken worden met het meest fundamentele en kostbare geschenk dat de Kerk aanbiedt aan iedereen die het zal ontvangen: Gods genade, die in de ziel wordt gestort tijdens de doop. Een kenner kan denken veel te weten, maar tot hij begrijpt weet de kenner werkelijk maar heel weinig.

Dit artikel is ontstaan door vragen die in een groep gesteld werden tijdens het doornemen van het compendium van de RK Kerk. Daarna heb ik mij laten inspireren door dit artikel

* Nr. 177 van de Compendium vd Catechismus van de Katholieke Kerk