50 jaar bemande ruimtevaart - it's all about 'pride'

De VS was zeventig jaar geleden in een race met de Sovjet-Unie om prestige en macht te verwerven. Zowel de Sovjet-Unie als Amerika streden om het 'bezit van de ruimte'. 

David Nye deelde zijn mening, dat de Amerikaanse eerbied voor technologie zo groot was dat technologische meesterwerken een transcendente, bijna religieuze betekenis toebedeeld kregen. Vanaf het begin werd NASA's ruimtevaart programma behandeld als een icoon voor de cultuur. Voor veel burgers vertegenwoordigde en verheerlijkte dit het Amerikaanse ondernemerschap, de nieuwste en hoogste vorm van techniek en wetenschap, de verkennende avontuurlijkheid en zowel nationaal als internationale macht. Elke nieuwe doorbraak in de ruimtevaart werd gevierd als technologische vooruitgang. De heersende spirituele en morele waarden die daaraan ten grondslag lagen werden op deze wijze opnieuw bevestigd. Astronauten kregen een heldenstatus toebedeeld. Door de ogen naar boven op de ruimte gericht te houden, schipperde het land door zware tijden heen. Zoals in de jaren 60/70, toen er rassenconflicten waren en de Vietnam oorlog gaande was. 

Maar in de jaren 80, ten tijde van drugsoorlogen en achteruitgang van onderwijs werd men sceptisch. Was het niet ietwat overdreven om geld te besteden om planeten te ontdekken terwijl het slecht gaat met het land? Ook aan ruimtevaart als routine met de spaceshuttle kwam sneller een eind dan gedacht.

Wat bevestigt de spirituele en morele waarden in onze tijd? Is er een ‘gouden kalf’ in het westen, zowel in Amerika als in Nederland?

Veel christenen zien het kapitalisme met als gevolg het individualisme als een gouden kalf. Wie een hogere productiviteit en economische groei wil bereiken moet uiteindelijk minder tijd met anderen doorbrengen en meer met werk. En als emergent fenomeen, om dit ideaal in stand te houden: om deze spirituele en morele waarden te bevestigen zijn er manieren van leven die gevierd worden, als iconen in onze tijd houden ze de mens beschikbaar voor het individualisme en dus de markt. Het gaat om de doorbraak van een leefstijl die een bijna transcendente en religieuze betekenis toebedeeld krijgt. Er zijn mascottes, vlaggen, helden die men naar voren schuift, deze mensen vieren hun 'baas over eigen lijf'. Maar is dat geen mythe? Niemand heeft er om gevraagd om te bestaan en iedereen zal ooit van de aardbodem verdwijnen, dus niemand is echt baas. Allerlei manieren van ‘baas zijn’ worden naar voren geschoven, alles kan gedaan, geconsumeerd en gedacht worden, alles behalve het zeggen van 'nee, dat mag niet'. Baas over eigen buik, seksualiteit, geslacht enz. In haar kielzog gaat dan ook een golf van vernietiging gepaard met deze leefstijl, te denken valt aan tradities en het gezinsleven. Deze leefstijl is dus intolerant tegen bepaalde vormen van limitatie die er juist voor zorgen dat gemeenschap ontstaat.

Deze trots, deze 'pride' beheerst het hele westen en 2019 is volgens mij het eerste jaar waarin winkels de religieuze symbolen van deze stijl van leven en masse verspreiden en ten toon stellen. ‘Pride’ dient als icoon voor het individualisme en het individualisme dient kapitalisme, misschien wel omdat ‘pride’ een product is van gebrek aan traditie en gezinsleven, een gebrek aan liefde. De voet is tussen de deur en er wordt niet op gereageerd. Het is een identiteitspolitiek, een religie die door de overheid gepromoot wordt. Het wordt op scholen gedoceerd aan kinderen zodat ze op jonge leeftijd op een bepaalde manier leren denken die geen objectief, maar wel een politiek en ideologisch kader kent. 

Dit wordt in stand gehouden door mensen uit de top, met veel geld, fondsen, en netwerken. Ja, deze leefstijl heeft haar eigen priesters en religieuzen die het ‘gouden kalf’ bemiddelen voor het volk. De top bereiken, macht, economische groei, individualisme, geen gezinnen, eenzaamheid, ze bemiddelen dit voor ons met de belofte van economische groei.

Hoe lang deze vorm gevierd kan blijven worden is maar de vraag. En mijn vermoeden is dat deze bal ooit zal terugkaatsen. Mijn angst is dat dat zal gaan met veel geweld.  Maar ze hebben niet door wat ze zal vernietigen en hoe dat zal gebeuren. Daarover ooit een keer meer. 

In ieder geval licht leestip 1 een tipje van de sluier en leestip 2 toont in welk beroep jongeren een heldenstatus herkennen.

Leestip 1: https://www.tfp.org/revolution-and-counter-revolution/
Leestip 2: https://www.businessinsider.com/american-kids-youtube-star-astronauts-survey-2019-7